Budućnost etnografskog filma

U januaru 2006. godine u Lajdenu u Holandiji načinjen je bitan korak za budućnost etnografskog filma. Naučnici koji se bave vizuelnom antropologijom sastali su se da definišu strategiju kojom će etnografski film izaći iz geta, kako kinematografije tako i antropologije. Pol Henlej, Dejvid Mek Dugal, Stef Majkneht, Metje Posta i Rozela Ragaci doneli su deset propozicija kojim se etnografski film kao praksa, u akademskim krugovima, treba teretirati kao sredstvo transkulturne komunikacije.

U daljem tekstu navodi se njihovih deset propozicija.

Film kao etnografska praksa:

01. Etnografija je sredstvo kojim svaka generacija antropologa daje svedočanstvo kulturne različitosti svoga vremena. Najbolja etnografija je inspirsana teorijom i doprinosi joj, ali je česta pojava etnografije koja traje i posle napuštene teorije koja je doprinela etnografskom iskrivljenju. Kinematografija može biti primenjena u širenju dometa etnografskog svedočanstva, pristupajući teoriji kao pogodnoj da oblikuje kako sadržaj tako i formu svakog pojedinačnog filma.

02. Etnografski film može da dopuni antropološko pisanje, ali ne samo kao sredstvo ilustracije. Nasuprot pisanju, film ne uključuje prevod druge kulture na „naše“ izraze, već preoblikuje svest gledaoca u terminima druge kulture. Drugim rečima, film ne samo da proizvodi znanje na drugačiji način, već proizvodi drugačiju vrstu znanja.

03. Etnografski film je kako zvučna tako i vizuelna praksa. Ipak, materija koju tretira nisu zvuci i slike koji stoje zasebno, niti reči i akcije koje stoje zasebno, već pre društvene i kulturne stvarnosti koje su stvorene njihovom materijalnom interakcijom. Na oba ova polja praktičan etnografski film treba biti razdvojen od antropologije vidljivog ili vizuelnog.

Etnografski film u akademskim krugovima:

04. Stvaraoci etnografskih filmova treba da skrenu pažnju na nedavno povećanje značaja vizuelnih prezentacija među studentima i naučnicima i da pokrenu kampanju za odgovarajući porast ulaganja od strane akademskih tela i istraživačkih agencija. Video tehnologija je onoliko suštinska za savremenu antropologiju koliko je elektronski mikroskop suštinski za prirodne nauke.

05. Stvaraoci etnografskih filmova treba da se bore za povećanje vizuelnog obrazovanja u akademskim institucijama. Vizuelna antropologija je uskraćena protivljenjem predavača da prihvate etnografske filmove kao medij prenošenja znanja. Odkada su cene DVD-jeva približne cenama knjiga ne postoji više materijalno opravdanje za to protivljenje. Filmski stvaraoci traba da promovišu vizuelno obrazovanje i objavljivanjem kritika i recenzija postojećih filmova.

06. Stvaraoci etnografskih filmova treba da rade za izgrađivanju videoteka najboljih radova koji reprezentuju različite etnografske filmove iz čitavog sveta. Ove treba da budu drugačije od enciklopedijskih kolekcija snimaka, koji se međusobno ne razlikuju, a koji se obično mogu naći u arhivama etnografskih filmova. Treba da budu pre biblioteke nego baze podataka, npr. kolekcije kreativnih radova pod uticajem principa autorstva, žanra i lokalnih tradicija antropološke misli i etnografske prakse.

07. Trenutno postoje male mogućnosti za mlade stvaraoce etnografskog filma u razvoju sistematske karijere u okviru akademskog života. Prihvaćeniji su naučnici koji proizvode pisane publikacije od onih koji stvaraju audiovizuelne radove, čak i kada su najvišeg standarda. U prevazilaženju ovih predubeđenja, filmski stvaraoci treba da sarađuju sa naučnicima drugih disciplina da bi se razvili široko utvrđeni kriterijumi procene njihovog rada.

Etnografski film kao transkulturna komunikacija:

08. Stvaraoci etnografskih filmova treba da se nadovežu na nasleđe socijalne i kulturne antropologije, posebno na obavezu terenskog rada i karakterističan stav etičkog angažovanja za subjekte. Međutim, oni takođe treba da se povežu sa drugim disciplinama društvenih nauka i institucijama koje im dozvoljavaju da razviju projekte saradnje sa drugim naučnicima i filmskim stvaraocima, unutar i izvan akademskog života.

09. Etnografski film je sredstvo transkulturne komunikacije koje se šire razume od pisanog teksta i govornog jezika, i u sadašnjosti se proizvodi širom sveta u najrazličitijim formama. Filmski stvaraoci iz velikih svetskih centara kao što su Pariz, Nju Jork, London i Amsterdam treba da ohrabre ovo širenje raznolikosti i lokalizaciju žanra. Pre nego da isključivo prave filmove o Drugima, treba da prave filmove o svom društvenom i kulturnom okruženju u cilju njihovog predstavljanja publici u drugim krajevima sveta.

10. Etnografski film predstavlja priliku da se antropologija iznese izvan akademskih krugova – da se kreira „antropologija koja se deli sa drugima“ („shared anthropology“) po rečima Žana Ruša u njegovom kasnijem periodu – kako sa zajednicom koju film tretira tako i sa celim svetom. Da bi se ostvarila ova vizija suštinsko je da stvaraoci etnografskog filma iskoriste prednosti digitalne tehnologije u cilju razvoja efikasne internacionalne mreže kojom će izvršiti distribuciju svojih filmova.